قارچ ناخن ( اونیکومایکوزیس )

قارچ ناخن یک اختلال دردسر ساز برای پزشک و بیمار است. درمان می تواند به علت مشکلات تشخیص ، دوره های طولانی درمان ، عوارض جانبی داروهای خوراکی ضد قارچ و عود بیماری در ناخن انگشت پا ، مشکل ساز باشد.
عفونت قارچی ناخن اگرچه در بیشتر بیماران علایم کمی ایجاد میکند ولی بیمارانی هم هستند که از درد و ناراحتی موقع کوتاه کردن ناخن و یا در هنگام دویدن و یا رقصیدن شکایت دارند. اگر صفحه ناخن از شکل افتاده باشد و بدشکل شود ، سبب احساس شرم و خجالت در مقابل دیگران خواهد شد.
عفونت قارچی در ناخنهای پا بیشتر از ناخن های دست است ، این عفونت پس از استقرار پایدار می باشد.

چهار الگوی متفاوت و مجزا از عفونت ناخن وجود دارد ، اگرچه ممکن است چند الگو همزمان در صفحه ناخن مشاهده شوند:

١.عفونت قارچی زیر ناخن در ناحیه نزدیک نوک انگشتان: عفونت می تواند به سمت بالای ناخن گسترش یابد.

٢.عفونت در سطح ناخن: که به دلیل تهاجم سطحی قارچ ، سطح ناخن سفید و نرم و خشک و پودر مانند می شود و به آسانی میتوان روی ناخن را خراشید.

٣.عفونت زیر ناخن در ناحیه چین بالای ناخن : که قارچ از ناحیه چین ناخن وارد شده و از زیر به قسمت بالایی صفحه ناخن حمله میکند.

٤.فونت با کاندیدا : این نوع قارچ ناخن عموما تمام ناخن ها را درگیر میکند ، صفحه ناخن ضخیم می شود و به رنگ زرد مایل به قهوه ای در می آید.

تشخیص:

معمولا به هر عاملی که صفحه ناخن را درگیر کند و باعث تغییراتی در ضخامت و رنگ ناخن گردد ، برچسب قارچ ناخن زده میشود ولی خیلی از بیماریهای پوستی میتوانند صفحه ناخن را درگیر کنند و میتوان گفت که در ٥٠ ٪‏ مواردی که ضخامت ناخن زیاد شده است ، عفونت قارچی وجود ندارد. از جمله شایعترین بیماریهای پوستی که ناخن را مبتلا میکند،میتوان به پسوریازیس و اگزما و لیکن پلان اشاره کرد.

معاینه بالینی دقیق توسط پزشک ، اولین و مهمترین قدم در تشخیص عفونت قارچی است و آزمایش قارچ جهت تأیید تشخیص ضروری است.

آزمایشات:

١.اسمیر مستقیم هیدروکسید پتاسیم(KOH) : در این روش مواد زاید زیر ناخن و یا صفحه ناخن برای یافتن ریسه های قارچ مورد بررسی قرار می گیرد.
٢.انجام کشت قارچ
٣.نمونه برداری ناخن : اگر دو مورد بالا منفی باشد ولی هنوز شک بالینی قوی به عفونت قارچی داریم ، نمونه برداری و آزمایش بافت انجام میشود که تا حد بسیار زیادی قابل اعتماد است.

درمان :

کرمهای ضد قارچ ، ارزش کمی در درمان عفونت قارچی ناخن دارند و درمان خوراکی با داروهای ضد قارچ با میزان موفقیت بالایی همراه است. پس از پاسخ دادن عفونت به داروهای خوراکی ، برای جلوگیری از عود میتوان از داروهای ضد قارچ موضعی به صورت طولانی مدت استفاده کرد.
عفونت ها و قارچ ناخن در حد ٥٠ تا ٨٠ درصد به درمانهای ضد قارچ خوراکی جواب میدهند ولی در ١٥ تا ٢٠ درصد موارد عود در طی یکسال دیده میشود.
از داروهای ضد قارچ خوراکی میتوان به تربینافین و ایتراکونازول و گریزئوفولوین اشاره کرد که باید توسط پزشک تجویز شده و پایش شوند.

مدت درمان با توجه به نوع درمان انتخابی و محل گرفتاری متفاوت است . امکان دارد که بعد از پایان دوره درمان ناخن ها هنوز ظاهر شفافی پیدا نکرده باشند و باید به بیمار اطمینان داد که دارو تا ماه ها در صفحه ناخن باقی میماند و همچنان اثر ضد قارچ خود را اعمال میکند.
برداشتن قسمت های گرفتار ناخن با ناخن گیر ، میزان موفقیت درمان را بیشتر میکند. کفش های قدیمی ، اغلب حاوی مقادیر زیادی عامل عفونت زا هستند که باید دور انداخته شوند و یا با پودر های ضد عفونی کننده و یا ضد قارچ ، ضد عفونی شوند.

استفاده از جورابهای نخی ، پودر های جاذب ضد قارچ ، کوتاه کردن مکرر و مرتب ناخن ، از جمله تمهیدات پیشگیری کننده هستند.