وتییلیگو یک بیماری اکتسابی است (نه مادرزادی) که به صورت نواحی سفید و بدون رنگدانه تظاهر می یابد.و به علت نامعلوم رنگدانه ها یا ملانوسیت ها تخریب می شوند.
این بیمار حدود 2 – 5/0 درصد کل جمعیت دنیا را مبتلا می کند که ممکن است از بدو تولد تا اواخر بزرگسالی با سن متوسط حدود 20 سال خود را نشان بدهد.
اکثر بیماران شروع بیمار خود را با حوادث خاص از زندگی خود مرتبط می دانند مانند آسیب فیزیکی ، آفتاب سوختگی و یا استرس عاطفی و بیماری و حاملگی ولی شواهدی وجود ندارد که نشان دهد این عوامل باعث شروع و یا تسریع بیمار شده اند.
سابقه خانوادگی در 30% موارد دیده می شود. (ارثی)
یافته های پوستی
شایعترین تظاهر بیماری وتییلیکو به صورت نواحی سفید گچی و یا شیری رنگ از پوست است که توسط پوست نرمال احاطه شده اند. ضایعات دارای حاشیه کاملاً مشخص هستند و می تواند به اشکال گرد و یا بیضی ، نامنظم و یا حتی خطی شکل باشند.
وتییلیکو می تواند در هر قسمتی از بدن دیده شود ولی نکته جالب اینکه این بیماری علاقه به قسمت هایی از بدن دارد که در حالت عادی نسبتاً پررنگ تر و تیره تر هستند مانند صورت، پشت دست ها ، نوک سینه ، زیر بغل ، ناف و نواحی ژینتال .
این بیماری به صورت تیپک در در اطراف چشم و دهان اتفاق می افتد و در اندامها به طور غالب در آرنج ، زانو ، انگشتان ، جلوی مچ دست ، پشت مچ پا و ساق ها دیده می شود.
اغلب محل هایی که به طور شایع درگیر هستند، در معرض ضربات تکراری و یا فشار و مالش بوده اند. در این بیماری عمدتاً دو فرم از بیماری به رسمیت شناخته شده است :
1 - نوع A یا نوع غیرسگمانی که این نوع نسبتاً شایعتر است و یک الگوی درگیری نسبتاً قرینه دارد.
2 - نوع B یا نوع سگمانی (قطعه ای) : که گرفتاری به یک قسمت از بدن مثلاً به یکی از اندامها محدود است و معمول از قسمت وسط عبور نمی کند. این نوع کودکان شیوع بیشتری دارد.
دوره بیماری :
شروع وتییلیکو می تواند کاملاً متغیر و موذیانه باشد و به آرامی در طی چند سال پیشرفت نماید. بسیاری از بیماران در تابستان زمانی که برنزه شدن تفاوت رنگ میان نواحی مبتلا و پوست سالم را بیشتر می کند ، متوجه ضایعات بدون رنگ و سفید در نواحی خصوصاً در معرض آفتاب می گردند.
طول دوره بیماری در هر فرد غیرقابل پیش بینی و متغیر است،در بعضی از بیماران سیر بسیار پایداری را طی می کند ولی در عده ای دیگر با سرعت نگران کنند ه ای ، بیماری پیشرفت می کند.
گاهی گرفتاری کلی بدن که در عرض چند هفته یا چند روز توسعه می یابد نیز گزارش شده است. نوع قطعه ای یا سگمانی به سرعت ظاهر می شود و سپس پایدار می ماند و به ندرت منتشر می شود.
وتییلیکوی نوع A و یا نوع غیرسگمانی با بیماری خود ایمنی تیروئید همراهی دارد.
از جمله اختلالات همراه با بیماری وتییلیگو می توان به بیماریهای تیروئید ، آنمی ، آدیسونیا کم کاری غده فوق کلیه ، و آتریت روماتوئید (رماتیسم مفصلی) و بیماری دیابت اشاره کرد.
درمان :
اهداف درمان وتییلیکو عبارتند از برگشت پیگمانتاسیون یا رنگدانه ها و جلوگیری از پیشرفت بیماری، اگرچه هنوز درمان قطعی برای درمان این بیمار وجود ندارد امّا گزینه های موجود درمانی ، نتایج رضایت بخشی در تعداد زیادی از بیماران دارند.
درمان انتخابی بسته به وسعت و فعالیت بیماری و همچنین سن بیمار و تیپ پوستی و پذیرش بیمار تفاوت می کند. به طور معمول حداقل یک 2 – 3 ماه نیاز است که بدانیم آیا درمان خاص به کار گرفته شده موثر بوده یا نه .
نواحی از بدن که پاسخ خوبی به درمان می دهند شامل : صورت –گردن – میانه های اندامها و تنه ، در حالی که نواحی مانند انتهای اندامها و لب ها مقاومت زیاد نیاز به درمان دارند.
انواع درمانها :
1 – ضد آفتاب های وسیع الطیف
2 - لباسهای محافظ در مقابل آفتاب
3 - موارد پوشاننده آرایشی برای یک رنگ سازی ضایعه با پوست اطراف
4 - کورتون موضعی ( با تجویز و زیر نظر پزشک متخصص پوست و مو)
5 - مهارکننده های کلسی نورین موضعی مانند کرمهای تاکرولیموس و پیمکرولیموس (زیر نظر پزشک متخصص پوست)
6 - کورتون خوراکی و یا تزریق درضایعه
7 - نور درمانی
8 - لیزر مانند لیزر اگزایمر و یا هیلیوم – نئون
9 - درمانهای جراحی
10 - میکروپیگمانتاسیون یا خالکوبی درمانی که رنگدانه های آرایشی در محل ضایعه، تاتو می شود و از نظر زیبایی نتایج خوبی دارد. (در موارد مقاوم به درمان استفاده می شود)
11 - رنگدانه زدایی : بیمارانی که ضایعات گسترده دارند و یا بیش از 40% سطح بدنشان درگیر باشد، شاید تمایل داشته باشد که بقیه رنگدانه پوستشان نیز از بین برود که این کار توسط داروهای موضعی و یا لیزر در طی 9 ماه تا یکسال انجام می شود. تمامی درمانهای فوق باید با تجویز و زیر نظر پزشک متخصص پوست و مو انجام شود.
