زگیل تناسلی

زگیل تناسلی (Condylomata acuminata)

 ویروس HPV (Human Papillomavirus) گروه بزرگی از ویروسهاست که تقریباً شامل 100 نوع ویروس تومورال DNA دار می باشد که پوست و مخاط را درگیر کرده و باعث زگیل می گردند. عفونت مقعدی – تناسلی با ویروس HPV ، بیماری منتقله از راه جنسی است که از شیوع بالایی برخوردار است به خصوص در بالغین جوان و باعث بد شکلی و اثرات روانی ناشی از آن و مراجعه مکرر به مراکز طبی می شود .

در بیماران با نقص ایمنی (ایدز و مصرف داروهایی مثل کورتون طولانی مدت و داروهای ضد دفع پیوند و ...) عفونت با این ویروس تمایل به پایداری بیشتر و باعث افزایش خطر ابتلا به سرطانهای مقعدی تناسلی میگردد.
 شیوع بالای عفونت های تناسلی با HPV در جوانان فعال از نظر جنسی (بخصوص خانمهای جوان) به عنوان یک هشدار به حساب می آید زیرا نه روش درمان موثر ضدویروس و نه روش موثر جلوگیری از انتقال آن وجود دارد ( به جز احتیاط جنبی)

 عفونت تناسلی به طور شایع از طریق تماس با افرادیکه ضایعات ناشی از زگیل را دارند و یا به صورت ساب کلینیکال حامل آن می باشند صورت می گیرد در حالیکه عفونت پوستی (غیرتناسلی) ممکن است از طریق تماس شخص به شخص یا به صورت غیرمستقیم از طریق سطوح آلوده (استخر - ژیمناستیک و ...) انتقال یابد.
 لایه سطحی پوست هدف اصلی عفونت HPV محسوب می شود که از راه خراشهای کوچک پوستی دچار عفونت می شوند که این انتقال در صورت وجود نقص در پوست مثل زخم یا خراش سریعتر صورت می گیرد.

 فاصله زمانی بین ابتلا به ویروس و ظاهر شدن علائم بالینی گاهی 6 ماه یا بیشتر طول میکشد و ابتلا به این ویروس گاهی می تواند بدون علامت باشد . اکثر عفونت های HPV خودبه خود بهبود می یابند ولی نزدیک به 3 درصد موارد به صورت عفونت پایدار باقی می مانند که باعث عوارض متعدد از جمله سرطان گردن رحم می شود.
 رفتارهای پرخطر مثل شروع مقاربت در سن پایین ، تعداد شرکای جنسی در طول زندگی و تعداد شرکای جنسی در یک زمان خاص برای آن فرد از عوامل شیوع بالای زگیل تناسلی هستند.
 اهمیت عفونت تناسلی با HPV از دیدگاه بهداشت عمومی موقعی نمایان می شود که بیماران جهت درمان ، مراجعات مکرر به پزشکان دارند و همچنین پاپ اسمیر غیرطبیعی و سرطان گردن رحم ناشی از باعث توجه بیشتری شده است . این بیماری در کشورهای در حال توسعه که فاقد برنامه های غربالگری منظم از نظر پاپ اسمیر هستند شیوع بالاتری دارد.
 تداوم HPV در مردان باعث سرطان مقعد و آلت تناسلی می گردد.

علائم کلینیکی
 علائم کلینیکی به نوع HPV و محل آناتومیک و میزان سیستم ایمنی میزبان بستگی دارد. درد و خارش و قرمزی و گاهی خونریزی در محل اتفاق می افتد که بستگی به محل و اندازه زگیل دارد.
 زگیلهای تناسلی روی دستگاه تناسلی خارجی ، ناحیه لگن ، دور مقعد یا روی مناطق مجاور مثل چینهای ناحیه ژنیتال و گاهی داخل مقعد یافت می شوند.
 اندازه ضایعات بین یک تا چند میلی متر متغیر است که اکثراً به صورت برجستگی های کوچک به رنگ پوست و یا قهوه ای و یا متمایل به سفید می باشد. شایعترین و تیپیک ترین شکل آن به صورت برجستگی های گوشتی گل کلمی است که به صورت پلاکهای بزرگ روی هم ادغام می شوند و به واژن و پیشابراه و مقعد گسترش می یابند.

 به طور خلاصه زگیل تناسلی از نظر ظاهری به چهار شکل دیده می شود :
 1) انواع بزرگ گل کلمی که پایه داشت و در سطح شاخه شاخه می شوند .
 2) برجستگی های صاف و حالت گنبدی شکل و پایه دار به قطر 4 – 1 میلی متر
 3) برجستگی های با سطح زبر و خشن که از نظر ظاهری مثل زگیل های پوست دست دیده می شوند .
 4) برجستگی های بدون پایه با سطح صاف ظاهراً مثل برآمدگی خفیف پوست است .
 گاهی دربالغین جوان و فعال از نظر جنسی برجستگی های متعدد قرمز – قهوه ای و یا پلاکهای درهم ادغام شونده در ناحیه ژنیتال خارجی یا لگن یا دور مقعد دیده می شود که از لحاظ ظاهری مشابه زگیل هستند ولی در آسیب شناسی پیش سرطانی هستند و بلافاصله باید مورد نمونه برداری و درمان قرار گیرند. بعضی مواقع هم این ضایعات به صورت یک پلاک قرمز رنگ شکننده روی پوست ناحیه تناسلی زنان و مردان مشاهده می شود که باید مورد بررسی قرار گیرد.

 به عنوان یک قانون کلی هر ضایعه در ناحیه تناسلی که غیر همرنگ با پوست ، زخمی و خونریزی دهنده و یا مقاوم به درمان باشد باید برای بدخیمی مورد نمونه برداری قرار گیرد. تمامی بیماران مبتلا به زگیل تناسلی باید از نظر سایر بیماریهای منتقله از راه جنسی مورد بررسی قرار گیرند . (مثل سوزاک و سیفیلیس و حتی ایدز در بیماران پرخطر)
 راه تشخیص
 بیشتر زگیل های تناسلی از راه معاینه مستقیم و مشاهده توسط پزشک تشخیص داده می شوند و در موارد کمی که ضایعات تیپیک نباشد ، شاید پزشک برای تشخیص اقدام به نمونه برداری نماید.

 مواردی که نیاز به نمونه برداری دارند :
1 - تیپیک نباشد
2 - شک در تشخیص
3 - در حین درمان پیشرفت نماید
4 – عودهای مکرر
5 - پیگمانته (رنگی) سفت و زخمی باشد و یا به صورت شدید به پوست زیرین چسبیده باشد.
6 - بالای یک سانتی متر باشد
7 - در افراد با نقص ایمنی مثل ایدز نیاز به بیوسپی دارد.
 هیچ روش آزمایشگاهی و آزمایش خون برای تشخیص زگیل تناسلی وجود ندارد و تشخیص صرفاً با مشاهده پزشک مجرب و یا نمونه برداری انجام می شود.

 درمان

 جنبه های عمومی

 هیچ درمان ضد ویروس جهت ریشه کن کردن زگیل تناسلی وجود ندارد ، از طرفی زگیل های تناسلی باعث بدشکلی ناحیه شده و علاوه بر عوارض مکرر بدون توجه به روش درمان باعث اثرات منفی روانی در شخص مبتلا میگردد. هنوز به اثبات نرسیده که آیا درمان باعث کاهش انتقال به شریک جنسی می شود یا نه ؟ لذا با توجه به موارد فوق پیشگیری از انتقال و ابتلا به HPV یکی از بهترین روش برای کاهش شیوع این بیماری است :
 1) استفاده از کاندوم در ارتباط جنسی (اگر چه اکثر مطالعات کاندوم را روش غیرموثری جهت جلوگیری از انتقال زگیل تناسلی عنوان می کند ولی حداقل در مقابل ابتلا به بقیه بیماریهای منتقله از راه جنسی کمک می کند
 2) محدود کردن شرکای جنسی و یا عدم ارتباط با کسی که شرکای جنسی متعدد دارد. (مهمترین راه کاهش انتقال زگیل تناسلی)
 3) ترک سیگار
 4) استفاده از واکسن (هنوز روتین نشده است )
 5) رعایت بهداشت فردی در مکانهایی مانند استخر و سالن های ورزشی و ...
 6) معاینه مکرر ناحیه ژنیتال در خانم ها توسط خود شخص و مراجعه منظم و سالانه به پزشک متخصص زنان
7) انجام آزمایشات روتین سلامتی در مردان به طور منظم

 درمان های اختصاصی

 این درمانها توسط افراد متخصص برای بیماران انجام می شود و انتخاب نوع درمان بستگی به محل و اندازه زگیل دارد :
 درمانهای تخریبی موضعی : سرما درمانی – تری کلرواستیک اسید موضعی (TCA)
 الکتروسرجری – کورتاژ – جراحی موضعی با چاقوی جراحی و یا لیزر - استفاده از پودوفیلین و پدوفیلوکس موضعی – کرم Imiquimod -

اینترفرون
لازم به ذکر است که این درمان باید توسط متخصص انجام شود و بیماران از خوددرمانی با موارد فوق اجتناب نمایند.
 سئوالات رایج
1 - ارتباط بین زگیل تناسلی با ضایعات پیش سرطانی چیست ؟ بعضی از انواع ویروس HPV باعث ضایعات بیشتر بد خیم می شوند . HPV 5 , 8
2 - آیا HPV عامل زگیل باعث زگیل حنجره نوع جوانان می شود ؟ بله ، بعضی از انواع HPV (16 و 11) هنگام تولد فرزند از راه کانال زایمان ، باعث انتقال از مادر به جنین می شود.
3 - آیا میتوان نسبت به ویروس HPV ایمنی ایجاد کرد ؟ بله ، میتوان با زدن واکسن HPV نسبت به ابتلا به این بیماری ایمنی نسبی ایجاد کرد.
 پیگیری بیماران
بیماران باید به طور منظم در طی درمان تحت نظر باشند و بعد درمان نیز با مراجعات منظم پیگیری شوند. کسانی که شریک جنسی آنها مبتلا به زگیل تناسلی هستند حتی در صورت عدم ابتلاء توسط پزشک و خود شخص به طور مکرر و منظم معاینه شوند.