تمایل به بهبود زیبایی صورت با خطرات کمتر و بهبودی سریع ، باعث ایجاد روشهایی برای کاهش آسیب های پوست ناشی از آفتاب و کاهش چروکهای پوستی با واسطه لیزر شده است .
بازسازی مجدد پوست (Resurfacing) توسط لیزر به سه روش انجام میشود.
1 - لیزرهای تهاجمی یا تخریبی Ablative laser
2 - لیزرهای غیر تخریبی (Non – ablative)
3 - لیزرهای فراکشنال
در اوایل سال 1990 لیزرهای Co2ابتدا برای درمان چین ها و اسکارهای آکنه(جای جوش) استفاده شد اما بعدها متوجه شدند که خیلی از ضایعات سطحی پوست از جمله تغییرات ناشی از آفتاب سوختگی و چین های ظریف و عمیق پوست نیز به این لیزر جواب میدهند . از سوی دیگر معلوم شد نفوذ گرما در پوست باعث سفتی پوست و کاهش چین های عمقی می شود.
از آنجا که روش تخریبی لیزر Co2 با خطر بالای اسکار همراه بود ، لیزر اربیوم که پالس کوتاهی دارد و کمتر به بافت های عمقی تر آسیب می زند مورد توجه قرار گرفت . اگرچه لیزر رادبیوم می تواند سبب صاف شدن سطح پوست شود ، اما تاثیر سفت کنندگی پوست به اندازه لیزر Co2 را ندارد.
با توجه به اینکه بعد از بازسازی تخریبی پوست ، مدت زیادی طول می کشد تا بیمار بهبود پیدا کند ، به لیزر های غیر تخریبی و بعد روشهایFractional (فراکشتال) روی آورده شد. اگرچه روشهای غیر تخریبی و فراکشتال نتایجی به خوبی روش تخریبی به همراه ندارند ولی خطرات کمتری داشته و سبب بهبود قابل توجه وضعیت پوست می شوند . در نوسازی پوست با روش غیرتخریبی یا Non – ablative، آسیب حرارتی در زیر سطح پوست (ناحیه درم) ایجاد می کند که بدون آسیب به اپیدرم یا سطح پوست باعث بهبود چروکها و آسیب های آفتابی پوست می شود.
لیزر غیرتخریبی اربیوم گلاس
درمان با لیزر اربیوم گلاس (nm1540) منجر به بهبود مناسب چین و چروکهای صورت همراه با افزایش کلاژن سازی و سفت شدن پوست تا ماهها بعد از درمان می شود.
مکانیسم عمل این لیزر طوری است که با ساطع کردن طول موج mn1550 به پوست بدون آسیب رساندن و زخمی کردن سطح پوست یا اپیدرم باعث افزایش کلاژن سازی و سفتی پوست میگردد. این لیزر یکی از بهترین لیزرهای غیرتهاجمی دنیا برای کاهش چین و چروک های دور چشم می باشد ، برای کسانی که پوست شل و افتاده دارند . بسیار مناسب و موثر است .
بعد از انجام این لیزر پوست بیمار به مدت 2 یا 3 روز قرمز شده و بعد از آن به حالت طبیعی برمیگردد . لذا برای افرادیکه شاغل هستند و یا سرشب به بیرون رفت و آمد دارند بسیار مناسب است . اخیراً لیزر اربیوم گلاس تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را برای درمان ترکهای پوستی بعد از بارداری و چاقی را دریافت کرده است .
لیزرهای فراکشنال
در این نوع از جوانسازی ستونهایی از لیزر به پوست تابانده شده و در هر جلسه 20% سطح پوست به شکل این ستونها سوزانده می شود . قطر این ستونها حدود 150 –100 میکرون بوده و چون بسیار کوچک هستند با چشم غیرمسلح قابل رویت نیستند به نحوی که بعد از عمل با نگاه معمولی هیچ زخم واضحی در سطح پوست دیده نمی شود.
با این تکنولوژی در هر جلسه حدود 20% از لایه های فرسوده و تیره سطحی از بین رفته و به علت کوچک بودن ستونهای تخریب شده پوست ، پوست به راحتی خود را از نو می سازد و همزمان کلاژن والاستین که در لایه های عمقی قرار دارند ، همزمان با سطح پوست خود را بازتولید می کنند. بعد از حدود 5 –6 جلسه درمان با فاصله یک ماه در واقع تمام سطح پوست را تخریب کرده ایم و بدن آن را دوباره ترمیم کرده است . لیزرهای فراکشتال در حال حاضر از بهترین و ایمن ترین روشهای جوانسازی پوست با لیزر است .
از انواع لیزرهای فراکس میتوان به لیزر CO2 فراکشتال و لیزر افیرم Affirmاشاره کرد :
الف –لیزر افیوم Affirm
لیزر افیرم نیزیکی از بهترین لیزرها برای جوانسازی پوست و مبارزه با پیری آن است . این لیزر به صورت تکنیک فراکسل یا همان ستونی که شرح داده شد با طول موج 1440 نانومتر به پوست تابانده و بدون زخم کردن پوست باعث کلاژن سازی و بهبود چروک ها و اختلالات پیگمانی و یا رنگدانه های پوست می شود به طوری که شخص میتواند فردای روز انجام لیزر در محل کار خود حضور داشته باشد.
نتایج استفاده از دستگاه افیرم :
درمان چروک ها
درمان پوست صدمه دیده از آفتاب
درمان ضایعات رنگی پوست مثل لک و کک مک
درمان قرمزی
درمان جای جوش و یا جوشگاه ناشی از بریدگی و یا بخیه
ب –لیزر Co2 فراکشنال
این نوع لیزر نیز که بر مبنای تکنیک فراکسل یا همان ستونهای حرارتی می باشد از لیزر افیوم قوی تر بوده و با تعداد جلسات کمتر اثرات مطلوب تری ایجاد می کند . ستونهای لیزر با شعاع بسیار باریک در حد میکرون بر روی پوست تابیده میشود و مناطقی از پوست زخمی میگردد (حدود 20%) ، ترمیم پوست به سرعت از مناطق اشعه نخورده و سالم آغاز می شود و با انجام لیزر به فاصله هر یک ماه یکبار در طی 3 –4 ماه باعث تشکیل کلاژن های جدید و کاهش قابل توجه چین و چروک های سطحی شده و پوست از حالت شلی و افتادگی درمی آید و عمق چاله ها و لک های بعد از جوش و یا زخم جراحی و یا تصادف بهبودی قابل ملاحظه ای پیدا می کند.
اگر بخواهیم قوی ترین لیزر را برای جوانسازی پوست انتخاب نمائیم . لیزر فراکشتال Co2اولین انتخاب است . با این نوع لیزر یک پزشک مجرب میتواند بهبودی بسیار مناسبی در چروک اطراف دهان و خط خنده و افتادگی و شُلی پوست ایجاد کند و همچنین در بهبود جوشگاههای ناشی از سوختگی و یا سالک و زخمهای جراحی و اسکارهای آکنه یا جوش صورت و ترکهای بعد از زایمان موثر است .
اقدامات قبل از لیزرهای جوانسازی
توجه دقیق به انتظارات بیماران
عکس گرفتن از محلهای انجام لیزر
تجویز داروهایی نظیر آنتی بیوتیک و داروهای ضد ویروس مثل آسیکلوویر و داروهای ضد قارچ (با تشخیص پزشک )
داروهای مسکن برای کاهش درد لیزر
آموزشهای لازم برای مراقبت از محل لیزر در هفته اول
مواردی که نباید از لیزرهای جوانسازی استفاده کرد :
مصرف داروی رو آکوتان در 6 ماه گذشته
سابقه ویتیلیگوویاپیسی
بیماریهای پوستی نظیر اسکلرودرمی
توقع غیرطبیعی بیماران وعدم توانایی در مراقبت از محل لیزر بعد عمل
عوارض بعد از لیزر
قرمزی و یا اریتم که در چند روز اول بیشترین شدت را داردودر عرض حداکثریک هفته از بین خواهد رفت.
جوش صورت در اثر پانسمان بسته بعد از لیزر ایجاد می شود و تا 6 هفته برطرف میگردد.
عفونت که میتواند باعث قرمزی طولانی مدت شود و با تشخیص پزشک درمان خواهد شد.
تغییرات پیگمانی : پررنگ شدن و افزایش رنگدانه ها و لک در جاهایی که به شدت قرمزی داشته اند گاهاً ایجاد میشود که ریسک ایجاد این عارضه در افراد با پوست تیره بیشتر است و در اکثر مواقع با درمان دارویی بهبود می یابد.
اسکار و یا جوشگاه بعد لیزر که در اثر عدم تجربه کافی پزشک و یا در افراد که سابقه اسکار و یا کلونید (گوشت اضافه ) دارند ایجاد می شود و هر یک باید توسط پزشک تحت درمان قرار گیرد.
مراقبت های بعد از عمل
1 - پانسمان بسته از 1 تا 3 روز بعد لیزرو بعد از آن پانسمان باز
2 –خیس کردن مکرر ناحیه لیزر شده با سرکه رقیق شده (اسید استیک) که رشد میکروبها را مهار کرده و سبب تسریع در بهبود زخم می شود.
3 - استفاده از کرمهای ترمیم کننده به دستور پزشک
4 - پرهیز شدید از تابش آفتاب و استفاده مرتب از ضد آفتاب حتی ماهها بعد از لیزر
صرف نظر از عوارض اندک و بسیار ناشایع که ذکر گردید، لیزر ها میتوانند باعث کلاژن سازی در پوست شده و انقلابی را در جوانسازی پوست ایجاد کرده اند و اگر با درمانهای دیگر جوانسازی از جمله رادیوفرکونسی یا RF همراه شوند، بهترین نتیجه را در بهبود ظاهر پوست صورت به دنبال خواهند داشت .
برای انجام لیزرهای جوانسازی از کرمهای موضعی حاوی لیدوکائین و یا لیدوکائین / پریوکائین 45 دقیقه تا یک ساعت قبل عمل استفاده می شود که برای کاستن درد در هنگام لیزر کفایت می کند . قبل و بعد از لیزر بهتر است که از کمپرس سرد استفاده شود.
